Onlangs berichtte de Volkskrant over de crisissituatie in een van de meest vooraanstaande en gezaghebbende wetenschappelijke instituten ter wereld, de Cochrane Collaboration. Cochrane, ooit opgericht door Archie Cochrane om onafhankelijk medisch wetenschappelijk onderzoek te toetsen, ontwikkelt systematische reviews op zeer zorgvuldige en transparante wijze. Cochrane is een wereldwijde organisatie en bestaat inmiddels 25 jaar. De huidige crisis wordt veroorzaakt doordat de prominente Deense arts-onderzoeker Peter Gøtzsche afgelopen maand uit het bestuur van de organisatie is gezet, waarna vier van de dertien andere bestuursleden uit onvrede aftraden. Volgens Gøtzsche is de oorzaak van zijn afzetting zijn kritische houding.
Uit naam van Cochrane voeren teams van academici jaarlijks tientallen overzichtsstudies uit, waarbij ze de resultaten van verschillende onderzoeken samenvatten. Een deel van de studies vindt plaats vanuit de Cochrane Centra, die in 43 verschillende landen gevestigd zijn, waaronder Cochrane Nederland en het in Kopenhagen gevestigde Nordic Cochrane Centre. Van de laatstgenoemde was Gøtzsche tot vorige maand directeur.
Na een carrière bij de farmaceutische industrie, ontpopte Gøtzsche zich tot een fervent criticus van die industrie. Door zijn visie verwierf het Nordic Cochrane Centre een antifarma-reputatie. De laatste jaren werd Gøtzsches kritiek op de farmaceutische industrie steeds meer uitgesproken, onder meer in zijn in 2015 verschenen publieksboek ‘Dodelijke medicijnen en georganiseerde misdaad’. Dit jaar uitte Gøtzsche met enkele collega’s in het tijdschrift BMJ Evidence Based Medicine felle kritiek op een recente Cochrane-studie over HPV-vaccins. Volgens Gøtzsche was er onvoldoende bewijs voor de conclusie dat het vaccin veilig en effectief is (Jørgensen 2018). Cochrane weerlegde deze kritiek grotendeels, maar de opstelling van Gøtzsche bleek voor de meerderheid van zijn medebestuursleden doorslaggevend voor het besluit.
Gøtzsche schrijft in een verklaring dat hij vanwege zijn kritische houding uit de organisatie is gezet. In een reactie verwijt de directie van Cochrane Gøtzsche een ‘aanhoudend patroon van storend en ongepast gedrag’, samen met het feit dat hij keer op keer zijn persoonlijke mening ventileerde onder de naam van de organisatie.
Bron:
www.volkskrant.nl
Jørgensen, L., Gøtzsche, P. C., & Jefferson, T. (2018). The Cochrane HPV vaccine review was incomplete and ignored important evidence of bias. BMJ Evidence-Based Medicine, 23(5), 165–168.
